พระกษัตริย์ พระองค์ที่ ๑๑
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๔ (หน่อพุทธางกูร) ทรงเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ ๑๑ แห่งกรุงศรีอยุธยา พระนามเดิมสมเด็จพระอาทีตยเจ้า เป็นพระราชโอรสสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ ที่คงจะประสูติแต่อัครมเหสี ตำแหน่งหน่อพุทธางกูรระบุในกฎมณเฑียรบาลว่า พระราชกุมารที่เกิด ด้วยอัครมเหสีคือสมเด็จหน่อพระพุทธเจ้า ตำแหน่งนี้เป็นตำแหน่งสูงสุดที่พระราชโอรส (เพียง พระองค์ใดพระองค์หนึ่ง) ของอัครมเหสีมีโอกาสได้รับ ในประวัติศาสตร์ไทยมีสมเด็จหน่อพุทธางกูรขึ้น เป็นกษัตริย์เพียงพระองค์เดียว คือสมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูร ก่อนขึ้นเป็นกษัตริย์ที่อยุธยา ทรงได้รับแต่งตั้งให้เป็นพระมหาอุปราชครองเมืองพิษณุโลก
สมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูรครองราชย์อยู่ประมาณ ๔–๕ ปี(พ.ศ. ๒๐๗๒ - พ.ศ. ๒๐๗๖) เสด็จสวรรคตด้วยโรคไข้ทรพิษ อย่างไรก็ตาม ช่วงเวลาที่ครองราชย์พระราชพงศาวดารให้ ข้อมูลไม่ตรงกันนัก พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) พระราชพงศาวดาร กรุงศรีอยุธยาฉบับสมเด็จพระพนรัตน์พระราชพงศาวดารกรุงสยามฉบับบริติชมิวเซียม และพระราช- พงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขากล่าวไว้ตรงกันว่า พ.ศ. ๒๐๔๙ สมเด็จพระอาทิตยวงศ์ได้เป็นที่ พระมหาอุปราชครองเมืองพิษณุโลก พ.ศ. ๒๐๕๒ ขึ้นเสวยราชย์เป็นกษัตริย์ที่อยุธยา พ.ศ. ๒๐๕๖ เสด็จสวรรคต ขณะที่พระราชพงศาวดารกรุงเก่าฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ระบุว่า พ.ศ. ๒๐๖๙ ได้เป็นที่อุปราชครองเมืองพิษณุโลก ขึ้นเสวยราชย์ที่อยุธยาใน พ.ศ. ๒๐๗๒ และเสด็จสวรรคตเมื่อ พ.ศ. ๒๐๗๖ คณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์ไทยเห็นว่าข้อมูลพระราชพงศาวดารกรุงเก่าฉบับ หลวงประเสริฐอักษรนิติ์ค่อนข้างน่าเชื่อถือ จึงเห็นพ้องกันว่ารัชกาลของสมเด็จพระบรมราชาหน่อ พุทธางกูรมีระยะเวลา ๔ ปีคือระหว่าง พ.ศ. ๒๐๗๒-พ.ศ. ๒๐๗๖
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูรไม่ปรากฏในพระราชพงศาวดารของ ไทย ทั้งนี้อาจเป็นเพราะช่วงเวลาครองราชย์ค่อนข้างสั้น แต่พงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับวันวลิตให้ ข้อมูลว่าพระองค์เป็นกษัตริย์ที่โปรดการสงคราม มีพระปรีชาสามารถมาก ทรงแต่งตั้งผู้ใจบุญและ ซื่อสัตย์ให้ดำรงตำแหน่งทางศาล เป็นผู้ทรงไว้ซึ่งความยุติธรรม ทรงทำสงครามกับล้านช้างและพะโค แต่ตลอดระยะเวลาที่ทรงครองราชย์บ้านเมืองเต็มไปด้วยความยุ่งยากไม่มีเวลาสงบ
เมื่อสมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูรเสด็จสวรรคต สมเด็จพระรัฏฐาธิราชพระโอรสขึ้นเสวย ราชสมบัติต่อ แต่อยู่ในตำแหน่งไม่นานราชสมบัติก็ตกแก่สมเด็จพระไชยราชาธิราช
|
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๔ (หน่อพุทธางกูร) ทรงเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ ๑๑ แห่งกรุงศรีอยุธยา พระนามเดิมสมเด็จพระอาทีตยเจ้า เป็นพระราชโอรสสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ ที่คงจะประสูติแต่อัครมเหสี ตำแหน่งหน่อพุทธางกูรระบุในกฎมณเฑียรบาลว่า พระราชกุมารที่เกิด ด้วยอัครมเหสีคือสมเด็จหน่อพระพุทธเจ้า ตำแหน่งนี้เป็นตำแหน่งสูงสุดที่พระราชโอรส (เพียง พระองค์ใดพระองค์หนึ่ง) ของอัครมเหสีมีโอกาสได้รับ ในประวัติศาสตร์ไทยมีสมเด็จหน่อพุทธางกูรขึ้น เป็นกษัตริย์เพียงพระองค์เดียว คือสมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูร ก่อนขึ้นเป็นกษัตริย์ที่อยุธยา ทรงได้รับแต่งตั้งให้เป็นพระมหาอุปราชครองเมืองพิษณุโลก
สมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูรครองราชย์อยู่ประมาณ ๔–๕ ปี(พ.ศ. ๒๐๗๒ - พ.ศ. ๒๐๗๖) เสด็จสวรรคตด้วยโรคไข้ทรพิษ อย่างไรก็ตาม ช่วงเวลาที่ครองราชย์พระราชพงศาวดารให้ ข้อมูลไม่ตรงกันนัก พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) พระราชพงศาวดาร กรุงศรีอยุธยาฉบับสมเด็จพระพนรัตน์พระราชพงศาวดารกรุงสยามฉบับบริติชมิวเซียม และพระราช- พงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขากล่าวไว้ตรงกันว่า พ.ศ. ๒๐๔๙ สมเด็จพระอาทิตยวงศ์ได้เป็นที่ พระมหาอุปราชครองเมืองพิษณุโลก พ.ศ. ๒๐๕๒ ขึ้นเสวยราชย์เป็นกษัตริย์ที่อยุธยา พ.ศ. ๒๐๕๖ เสด็จสวรรคต ขณะที่พระราชพงศาวดารกรุงเก่าฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ระบุว่า พ.ศ. ๒๐๖๙ ได้เป็นที่อุปราชครองเมืองพิษณุโลก ขึ้นเสวยราชย์ที่อยุธยาใน พ.ศ. ๒๐๗๒ และเสด็จสวรรคตเมื่อ พ.ศ. ๒๐๗๖ คณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์ไทยเห็นว่าข้อมูลพระราชพงศาวดารกรุงเก่าฉบับ หลวงประเสริฐอักษรนิติ์ค่อนข้างน่าเชื่อถือ จึงเห็นพ้องกันว่ารัชกาลของสมเด็จพระบรมราชาหน่อ พุทธางกูรมีระยะเวลา ๔ ปีคือระหว่าง พ.ศ. ๒๐๗๒-พ.ศ. ๒๐๗๖ พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูรไม่ปรากฏในพระราชพงศาวดารของ ไทย ทั้งนี้อาจเป็นเพราะช่วงเวลาครองราชย์ค่อนข้างสั้น แต่พงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับวันวลิตให้ ข้อมูลว่าพระองค์เป็นกษัตริย์ที่โปรดการสงคราม มีพระปรีชาสามารถมาก ทรงแต่งตั้งผู้ใจบุญและ ซื่อสัตย์ให้ดำรงตำแหน่งทางศาล เป็นผู้ทรงไว้ซึ่งความยุติธรรม ทรงทำสงครามกับล้านช้างและพะโค แต่ตลอดระยะเวลาที่ทรงครองราชย์บ้านเมืองเต็มไปด้วยความยุ่งยากไม่มีเวลาสงบ เมื่อสมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูรเสด็จสวรรคต สมเด็จพระรัฏฐาธิราชพระโอรสขึ้นเสวย ราชสมบัติต่อ แต่อยู่ในตำแหน่งไม่นานราชสมบัติก็ตกแก่สมเด็จพระไชยราชาธิราช | |
