พระกษัตริย์ พระองค์ที่ ๒๖
สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา ทรงเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ ๒๖ แห่งกรุงศรีอยุธยา ใน ราชวงศ์ปราสาททอง ครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. ๒๑๙๙-พ.ศ. ๒๑๙๙ ระยะเวลาเพียง ๒ เดือน ๒๐ วัน สมเด็จพระศรีสุธรรมราชาเป็นพระอนุชาในสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง เมื่อครั้งที่สมเด็จพระเจ้า ปราสาททองขึ้นครองราชย์นั้น ปรากฏความในพระราชพงศาวดารว่าน้องผู้นี้มีน้ำใจกักขฬะมิได้มี หิริโอตตัปปะ จะตั้งให้เป็นพระมหาอุปราชต่างพระเนตรพระกรรณมิได้ จึงทรงตั้งขึ้นเป็นเจ้าพระ ให้ตั้ง บ้านเรือนหลวงอยู่ริมวัดสุทธาวาส
เมื่อสิ้นรัชกาลสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง สมเด็จเจ้าฟ้าไชยขึ้นเสวยราชสมบัติ สมเด็จพระ นารายณ์และสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาซึ่งเป็นพระเจ้าอาร่วมกันคบคิดยึดราชบัลลังก์ และให้ สมเด็จพระศรีสุธรรมราชาขึ้นครองราชย์แทน
หลังจากที่สมเด็จพระศรีสุธรรมราชาขึ้นครองราชย์แล้ว โปรดให้สมเด็จพระนารายณ์เป็น กรมพระราชวังบวรสถานมงคล แต่พระองค์เองกลับไม่ได้บริหารราชการแผ่นดินโดยชอบธรรม เพียง ๒ เดือนเศษก็เกิดกรณีความขัดแย้งขึ้น เมื่อสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาทอดพระเนตรเห็นพระราชกัลยาณีพระขนิษฐาในสมเด็จพระนารายณ์และต้องพระทัย หากแต่พระราชกัลยาณีไม่มีพระประสงค์ ด้วย จึงหลบหนีออกมาจากพระตำหนักและไปเฝ้าพระเชษฐาธิราช สมเด็จพระนารายณ์น้อยพระทัย มากตรัสว่า “อนิจจาพระเจ้าอา เรานี้คิดว่าสมเด็จพระบิตุราชสวรรคตแล้ว ยังแต่พระเจ้าอาก็เหมือน พระบรมราชบิดายังอยู่ จะได้ปกป้องราชวงศานุวงศ์สืบไป ควรหรือมาเป็นได้ดังนี้” แล้วก็มีพระดำริ ที่จะจัดการสมเด็จพระศรีสุธรรมราชา โดยมีเหล่าขุนนางที่จงรักภักดีเข้าร่วมด้วยเป็นจำนวนมาก
สมเด็จพระนารายณ์โปรดให้จัดกองทัพ ให้ขุนเสนาไชยขันจันทราชาเทพ ขุนทิพมนตรี ขุนเทพ มนตรี ขุนสิทธิคชรัตน์ ขุนเทพศรีธรรมรัตน์คุมกำลังพลอยู่รักษาพระราชวังบวรสถานมงคล จากนั้น พระองค์เสด็จโดยช้างพระที่นั่งยกพลมาแต่วังหน้าไปทางหน้าวัดพลับพลาชัย จากนั้นกลุ่มอาสาญี่ปุ่น นำโดยพระยาเสนาภิมุข พระยาไชยสูร และทหารญี่ปุ่น ๔๐ นาย มาขอเข้าร่วมกองทัพด้วย กองทัพ ฝ่ายสมเด็จพระนารายณ์สามารถเข้าไปถึงพระที่นั่งจักรวรรดิ์ไพชยนต์ได้ มีขุนนางต่างๆเข้าสวามิภักดิ์ อีกเป็นจำนวนมาก ซึ่งสมเด็จพระนารายณ์โปรดให้ไปประจำจุกช่องล้อมวงตามประตูวังทิศต่างๆ ต่อมาสมเด็จพระศรีสุธรรมราชานำกองทัพหลวงออกต่อสู้กัน โดยทหารสมเด็จพระศรีสุธรรมราชา ประจำที่หลังศาลาลูกขุน สมเด็จพระนารายณ์ยกกองทัพเข้าไปประชิดยิงต่อสู้กัน ทหารอาสาฝ่าย สมเด็จพระนารายณ์ยิงปืนนกสับต้องที่พระพาหุสมเด็จพระศรีสุธรรมราชา ข้างฝ่ายทหารสมเด็จพระ ศรีสุธรรมราชายิงปืนต้องพระบาทซ้ายสมเด็จพระนารายณ์ จากนั้นทหารฝ่ายสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาก็แตกเข้าไปในพระราชวังแล้วปิดประตูไว้ สมเด็จพระนารายณ์โปรดให้ยกพลตามพบว่าสมเด็จพระ ศรีสุธรรมราชาหนีออกไปวังหลัง จึงเสด็จขึ้นพระราชมนเทียรพระวิหารสมเด็จ แล้วโปรดให้ออกไปตาม จับตัวสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาที่วังหลังไปสำเร็จโทษที่วัดโคกพระยา
|
สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา ทรงเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ ๒๖ แห่งกรุงศรีอยุธยา ใน ราชวงศ์ปราสาททอง ครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. ๒๑๙๙-พ.ศ. ๒๑๙๙ ระยะเวลาเพียง ๒ เดือน ๒๐ วัน สมเด็จพระศรีสุธรรมราชาเป็นพระอนุชาในสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง เมื่อครั้งที่สมเด็จพระเจ้า ปราสาททองขึ้นครองราชย์นั้น ปรากฏความในพระราชพงศาวดารว่าน้องผู้นี้มีน้ำใจกักขฬะมิได้มี หิริโอตตัปปะ จะตั้งให้เป็นพระมหาอุปราชต่างพระเนตรพระกรรณมิได้ จึงทรงตั้งขึ้นเป็นเจ้าพระ ให้ตั้ง บ้านเรือนหลวงอยู่ริมวัดสุทธาวาส
เมื่อสิ้นรัชกาลสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง สมเด็จเจ้าฟ้าไชยขึ้นเสวยราชสมบัติ สมเด็จพระ นารายณ์และสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาซึ่งเป็นพระเจ้าอาร่วมกันคบคิดยึดราชบัลลังก์ และให้ สมเด็จพระศรีสุธรรมราชาขึ้นครองราชย์แทน หลังจากที่สมเด็จพระศรีสุธรรมราชาขึ้นครองราชย์แล้ว โปรดให้สมเด็จพระนารายณ์เป็น กรมพระราชวังบวรสถานมงคล แต่พระองค์เองกลับไม่ได้บริหารราชการแผ่นดินโดยชอบธรรม เพียง ๒ เดือนเศษก็เกิดกรณีความขัดแย้งขึ้น เมื่อสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาทอดพระเนตรเห็นพระราชกัลยาณีพระขนิษฐาในสมเด็จพระนารายณ์และต้องพระทัย หากแต่พระราชกัลยาณีไม่มีพระประสงค์ ด้วย จึงหลบหนีออกมาจากพระตำหนักและไปเฝ้าพระเชษฐาธิราช สมเด็จพระนารายณ์น้อยพระทัย มากตรัสว่า “อนิจจาพระเจ้าอา เรานี้คิดว่าสมเด็จพระบิตุราชสวรรคตแล้ว ยังแต่พระเจ้าอาก็เหมือน พระบรมราชบิดายังอยู่ จะได้ปกป้องราชวงศานุวงศ์สืบไป ควรหรือมาเป็นได้ดังนี้” แล้วก็มีพระดำริ ที่จะจัดการสมเด็จพระศรีสุธรรมราชา โดยมีเหล่าขุนนางที่จงรักภักดีเข้าร่วมด้วยเป็นจำนวนมาก สมเด็จพระนารายณ์โปรดให้จัดกองทัพ ให้ขุนเสนาไชยขันจันทราชาเทพ ขุนทิพมนตรี ขุนเทพ มนตรี ขุนสิทธิคชรัตน์ ขุนเทพศรีธรรมรัตน์คุมกำลังพลอยู่รักษาพระราชวังบวรสถานมงคล จากนั้น พระองค์เสด็จโดยช้างพระที่นั่งยกพลมาแต่วังหน้าไปทางหน้าวัดพลับพลาชัย จากนั้นกลุ่มอาสาญี่ปุ่น นำโดยพระยาเสนาภิมุข พระยาไชยสูร และทหารญี่ปุ่น ๔๐ นาย มาขอเข้าร่วมกองทัพด้วย กองทัพ ฝ่ายสมเด็จพระนารายณ์สามารถเข้าไปถึงพระที่นั่งจักรวรรดิ์ไพชยนต์ได้ มีขุนนางต่างๆเข้าสวามิภักดิ์ อีกเป็นจำนวนมาก ซึ่งสมเด็จพระนารายณ์โปรดให้ไปประจำจุกช่องล้อมวงตามประตูวังทิศต่างๆ ต่อมาสมเด็จพระศรีสุธรรมราชานำกองทัพหลวงออกต่อสู้กัน โดยทหารสมเด็จพระศรีสุธรรมราชา ประจำที่หลังศาลาลูกขุน สมเด็จพระนารายณ์ยกกองทัพเข้าไปประชิดยิงต่อสู้กัน ทหารอาสาฝ่าย สมเด็จพระนารายณ์ยิงปืนนกสับต้องที่พระพาหุสมเด็จพระศรีสุธรรมราชา ข้างฝ่ายทหารสมเด็จพระ ศรีสุธรรมราชายิงปืนต้องพระบาทซ้ายสมเด็จพระนารายณ์ จากนั้นทหารฝ่ายสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาก็แตกเข้าไปในพระราชวังแล้วปิดประตูไว้ สมเด็จพระนารายณ์โปรดให้ยกพลตามพบว่าสมเด็จพระ ศรีสุธรรมราชาหนีออกไปวังหลัง จึงเสด็จขึ้นพระราชมนเทียรพระวิหารสมเด็จ แล้วโปรดให้ออกไปตาม จับตัวสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาที่วังหลังไปสำเร็จโทษที่วัดโคกพระยา | |
